Zijn nul plaatsingen in de Jeugdzorgplus wel realistich?

Een kleine uitleg waarom ik in het complexe systeem waarin we zitten binnen de Jeugdzorg plus mijn vraagtekens zet bij deze, in mijn ogen, te kort door de bocht redenering.
Jongeren die geplaatst worden in de Jeugdzorgplus worden daar niet lichtzinnig in geplaatst. Hierbij is veiligheid altijd een van de hoofdredenen. de veiligheid van de jongere is in het geding of de jongere zelf zorgt voor een onveilige situatie voor zichzelf of de omgeving. Hierbij is meestal ook de redenatie van de rechter bij het afgeven van een machtiging dat de behandeling en begeleiding van de jongere niet meer in een thuissituatie kan plaatsvinden en in een verblijf in een open instelling teveel risico's zijn. 

Sinds een aantal jaren zijn gemeenten bezig samen met de zorgaanbieders tot het om- en afbouw van deze voorzieningen naar drie milieuvoorzieningen. Jongeren wonen, recreëren, (krijgen behandeling) en volgen onderwijs op de instelling met veel aandacht voor veiligheid en structuur. Hierbij is altijd de gedachte dat deze jongeren weer teruggaan naar een thuis of gezinssituatie. De ombouw en afbouw wordt gerealiseerd me de gedachte dat er straks geen jongere meer in de jeugdzorgplus hoeft te worden opgenomen. Voorheen was zelfs het dogma: nul uithuisplaatsingen.
Wat we echter vergeten is dat er jongere zijn die dermate ontregeld zijn, of een fors aantal gedragsproblemen of psychische problemen hebben dat zij nooit meer in een thuissituatie kunnen opgroeien. Deze jongeren zijn niet alleen een gevaar voor zichzelf maar ook voor hun omgeving. Waar moeten wij als samenleving dan met deze jongeren heen? 

Door de (terechte) sluiting van de ZIKOS instellingen ontstond er per direct een probleem. We hebben het hier niet alleen over jongeren in psychische nood maar ook over jongeren met een zeer hoog forensisch profiel. Jongeren die al door hun gemoedstoestand zware misdaden hebben begaan waarvan wij als samenleving niet zouden willen dat deze zonder behandeling in de samenleving terecht mogen komen. En dit zijn ook jongeren die niet in een open setting behandeld kunnen worden. Door de sluiting van de ZIKOS worden deze jongen nu in de gesloten Jeugdzorg onder gebracht terwijl dit niet de plek is waar zij horen gezien hun profiel en problemen. Als we dus de Jeugdzorgplus volledig sluiten (gesloten) zullen we ook na moeten denken waar we met deze jongeren heen moeten. Nu moeten we dus blij zijn dat we nog een vangnet hebben al geeft dit ook grote problemen in de jeugdzorgplus aangezien die niet zijn ingesteld op dit soort jongeren.

Dan terug naar de financiële situatie. De expert stelt dat de zorgaanbieders die hadden kunnen voorzien. Uiteraard kunnen de zorgaanbieders in hun financieringsstructuur rekening houden met krimp. Wat echter vergeten wordt zijn twee belangrijke dingen: 
1)    Doordat alles kleinschaliger moet, is er meer personeel nodig. Waar voorheen 2 begeleiders op een groep van 20 tot 30 kinderen aanwezig waren, is dat nu 2 begeleiders op 12 kinderen. Meer personeel wat sws in de huidige markt moeilijk te krijgen is en tevens fors drukt op je exploitatie. Personeelskosten zijn vaak het grootste deel van je kosten en die stijgen door CAOs etc ook door.
2)    Gemeenten willen, ook onder druk van de stijgende kosten, liefst alleen betalen voor gebruik. Dit houdt in dat een gemeente pas een zorgaanbieder betaalt als er daadwerkelijk een jongere wordt opgenomen. Hierdoor dient dus de zorginstelling zelf de vaste kosten continue voor te financieren, ook als er er geen bezetting of een lagere bezetting is. Sommige jeugdregio’s werken met een vierkantsfinanciering om dit te ondervangen, maar veel regio’s nog niet. Dit zet de financiering van deze zorgaanbieders wel onder druk. Zie het als de ICs in een ziekenhuis. We hopen zo min mogelijk bedden nodig te hebben van deze dure ziekenhuiszorg, ,maar weten ook dat ze nodig zijn. Hiervoor moeten we dus (collectief) wel een soort voorziening hebben dat we ondanks geen gebruik wel betalen voor deze voorziening zodat deze er is als we die nodig hebben. Corona heeft laten zien wat er gebeurt als we dat teveel afschalen. Zo geldt dit ook voor de Jeugdzorgplus.

Daarnaast moeten we als samenleving ook gaan nadenken, nog los van bovenstaande, hoe we de sluiting van de jeugdzorg plus dan gaan opvangen. Dit zal namelijk eerder kostenverhogend werken vanwege dat er veel meer ambulante medewerkers nodig zijn (in verband met 1 op 1 begeleiding)en  er zullen altijd kinderen uit huis geplaatst moeten worden vanwege veiligheidsissues in de gezinssituatie. Dit kan niet opgevangen worden door Pleegzorg of andere vormen van gezinsvormen omdat dit jeugdigen zijn met forse uitdagingen.

Kortom met de uitspraak dat zorgaanbieders van de Jeugdzorgplus krokodillentranen huilen ben ik het dan ook niet mee eens. Onze overheid is hierin ook geen betrouwbare partner (zie sluiting ZIKOS zonder alternatief) en tevens klopt het financieringsmodel lang niet altijd.